Help! Bankrekening geblokkeerd na sterfgeval.
Wanneer de houder van een zichtrekening, een spaarrekening, een effectenrekening of een kluis sterft, moeten de nabestaanden meteen elke betrokken bankinstelling op de hoogte brengen van het overlijden. De bank moet het bestaan van de rekeningen en de saldi op het moment van het overlijden immers melden aan de FOD Financiën, de ontvanger van de successierechten. Na die aangifte mag de bank je die tegoeden uitkeren, maar om dat correct te kunnen doen, moet ze weten wie de rechtmatige erfgenamen zijn en op welk aandeel ze aanspraak maken. Dat moet aangetoond worden aan de hand van één van volgende documenten:
- een attest van erfopvolging
- een akte van erfopvolging, opgemaakt door de notaris
Het successiekantoor attesteert
Een attest van erfopvolging wordt afgeleverd door de ontvanger van het dichtstbijzijnde kantoor Rechtszekerheid. Dit attest kan je zelf aanvragen en gratis verkrijgen. Om het attest aan te vragen, neem je contact op met het registratiekantoor, vul je het online aanvraagformulier in en stuur je een kopie van het trouwboekje van de overledene en alle andere noodzakelijke gegevens met betrekking tot het overlijdensdossier door. De aanvraagprocedure werd onlangs aangepast. Lees hier hoe je zo'n attest precies aanvraagt.
Het successiekantoor start nu een onderzoek. Na alle controles en opzoekingen, die gemiddeld een viertal weken in beslag nemen, bezorgt de ontvanger van het kantoor Rechtszekerheid je het attest, waarop het aandeel van elk van de erfgenamen in de nalatenschap vermeld wordt.
Beperkte bevoegdheid
Het registratiekantoor dat het successiedossier van de overledene beheert is enkel bevoegd als de nalatenschap volledig geregeld wordt volgens de procedures van wettelijke erfopvolging voorzien in het Burgerlijk Wetboek. Het FOD Financiën mag je dus uitsluitend een attest van erfopvolging bezorgen indien de overledene geen testament of om het even welke andere akte met laatste wilsbeschikkingen heeft opgemaakt of laten opmaken. Ook als de overleden trouwde met een huwelijkscontract of er een aktewijziging huwelijkse voorwaarden werd opgesteld, kan de ontvanger je geen attest afleveren. Er mogen bovendien geen ‘handelingsonbekwame’ erfgenamen zijn. Dat zijn erfgenamen die nog minderjarig zijn of onbekwaam verklaard werden.
Een notariële akte
Als er wel een huwelijkscontract, een testament of een schenking onder levenden werd opgesteld, of als er minderjarige erfgenamen zijn, dan is het wettelijk verplicht om een akte van erfopvolging te laten opmaken door een notaris. Dat is niet gratis. Voor het verlijden van die notariële akte betaal je naast de wettelijke registratierechten (50,00 euro) en rechten op geschriften (7,50 euro) dus ook nog het ereloon en de aktekosten van de notaris.
En ondertussen…?
Zolang je dus geen attest of akte van erfopvolging kan voorleggen, blijven de rekeningen van de overledene geblokkeerd. Desondanks zijn betalingen die verband houden met de nalatenschap (bv. begrafeniskosten, ziekenhuisfacturen …) altijd mogelijk. De echtgeno(o)t(e) of de wettelijke samenwoner kan daarnaast van de bank ook een voorschot krijgen van het saldo van de geblokkeerde rekeningen voor de betaling van dagelijkse uitgaven. Dat voorschot mag niet meer bedragen dan de helft van wat er op de rekeningen staat op het ogenblik van overlijden, met een maximum van 5.000 euro.